Miedzyguzkowe również znacznie dotylne położenia żuchwy
Miedzyguzkowe a niezwykle dotylne położenia żuchwy są również określane mianem położenia centralnego lub centralnego zwarcia. Brill określa je położeniami fizycznymi i więzadłowymi, traktując je za zakończenie fizycznej i więzadłowej drogi przywodzenia żuchwy. Obecnie (2008) wykorzystywane jest i określenie „zwarcie centryczne". Jako zwarcie centrycz-ne Kleinrok i wsp. określają „kontakty zębów w dotylnym położeniu zwarciowym (kontaktowym) żuchwy, w maksymalnym zaguzkowaniu natomiast na możliwości poślizgu między tymi dwoma pozycjami żuchwy". Mięśniowa droga przywodzenia, zwana też nawykową, liczy na powolnym doprowadzaniu zębów dolnych do kontaktów okludalnych (zwarciowych) przy niedużym wysiłku fizycznym. Mięśniowa droga przywodzenia odbywa się zwarciem zębów i stan ten zwany jest jak mięśniowe położenie żuchwy. Danie to stanowi identyczne z założeniem, w jakim zęby przeciwstawne spotykają się w najgłębszym kontakcie (zaguzkowaniu). Określenie „maksymalne kontakty miedzyguzkowe" uwypukla stosunki anatomiczne, podczas gdy „kontaktowe położenie mięśniowe" naświetla aspekt fizjologiczny tego tegoż położenia. Tak dlatego obydwa te tytuły są synonimami.
Więzadłowa droga przywodzenia żuchwy stanowi to wymarzona, jaką żyją wyrostki kłykciowe w stawach skroniowo-żuchwowych z miejsca, które dotyczą w momencie mięśniowego położenia żuchwy, do najbardziej dotylnego, zwanego więzadłowym położeniem żuchwy, z którego z uwagi na warunki anatomiczne nie może wystąpić żadne przesunięcie ku tyłowi. Jest zatem więc ruch, jaki potrafi ku tyłowi wykonać żuchwa z perspektywie międzyguzkowej. Brill uważa, że ruch zamykania i zaczynania tworzony przez wyrostki kłykciowe w momencie drogi więzadłowej jest dobrym ruchem zawiasowym.
Zarb i wsp., kładąc się na wcześniejszych pracach Posselta, Atwooda również różnych, określają centralne położenie żuchwy w szkoła bardziej powszechny, podając definicje czterech jej miejsc w konstrukcjach tego nazwania:
1. Miedzyguzkowe położenie - położenie, w którym składają maksymalne kontakty zębowe. Używanymi synonimami są: nawykowe położenie zwarciowe, okludalne położenie zębów, okluzja centralna.
2. Mięśniowe (kontaktowe) położenie - przebywa w terminie, w jakim powstaje kontakt powierzchni okludalnych zębów po uniesieniu się żu-
chwy z miejsca spoczynkowego, z działaniem minimalnej aktywności mięśniowej. Synonimy: kontaktowe (spoczynkowe) położenie, położenie centralne neuromięśniowe, położenie mięśniowe.
3. Dotylne położenie - stosunek żuchwy do szczęki dający w momencie końcowego ruchu zawiasowego wyrostków kłykciowych. Synonimy: końcowe położenie zawiasowe, położenie więzadłowe, relacja centralna żuchwy.
4. Dotylne kontaktowe położenie - kontaktowe położenie zębów istniejące na rozwiązanie zawiasowego ruchu zamykania. Synonimy: centralne danie kontaktowe.
Istnieje wiele wiedzy i hipotez wyjaśniających lub objaśniających centralne zwarcie, ale - upraszczając zagadnienie - można pobrać, że żyje ono w czasie końcowego ruchu zawiasowego osi łączącej wyrostki kłykciowe (głowy żuchwy), jaki tworzy stanowisko na zakończenie przywodzenia żuchwy do szczęki.
Aktualnie w piśmiennictwie fachowym używane są określenia Bauera i Gutowskiego, którzy wyróżniają położenie spoczynkowe, położenie maksymalnego zaguzkowania, czyli zwarcie nawykowe, oraz dotylne położenie zwarciowe żuchwy. Także jako miejsce zwarcia centralnego określają stan, w jakim danie maksymalnego zaguzkowania płaci się z dotyl-nym zobacz położeniem zwarciowym. Można to przyjąć, że dotylne położenie zwarciowe żuchwy, maksymalne zaguzkowanie zębów oraz drogi poślizgu między tymi położeniami zakładają się na pojęcie zwarcia ważnego czy centrycznego. Zwarciem ekscentrycznym decyduje się więc wszystkie inne dania i przemieszczenia żuchwy będące przy kontaktach zębów przeciwstawnych (szczęki i żuchwy).
Jak może z ryciny 31, zasięg nawykowych ruchów żuchwy, w jakim jest odgiyzanie kęsa pokarmowego, jest względnie cienki i tworzy tylko wycinek granicznych ruchów przywodzenia i odwodzenia żuchwy.
Dla celów praktycznych ważna jest reklama, że dotylne położenie żuchwy jest znacznie stałą, powtarzalną jej funkcją a może służyć jako danie wyjściowe przy ustalaniu centralnego zwarcia, zwłaszcza gdy brakuje podparcia na swoich zębach. Należy również mieć, że dużo dotylne położenie żuchwy jest zbieżne z daniem międzyguzko-wym tylko u około 10% populacji. U pozostałych 90% przy cierpieniu z miejsca międzyguzkowego do najbardziej dotylnego występuje poślizg na powierzchniach guzków, zwany w piśmiennictwie slide in centric (Pos-selt, Beyron). W porządku tej rzeczy żuchwa kieruje się nieco do tylu i dołu, co jest stworzone przez tzw. prowadzenie guzkowe zębów trzonowych i przedtrzonowych. Podczas ustalania centralnego zwarcia, po cofnięciu żuchwy do najbardziej dotylnej pozycji zwarciowej, należy przyjąć na mały ruch ku przodowi i górze, tak aby znalazła się ona w miejscu mięśniowym, u grupy ludzi najbardziej zbliżonym do pomieszczenia międzyguzkowego. Przeciętna odległość między najbardziej dotylnym położeniem i położeniem międzyguzkowym waha się w miarach 0,5-1 mm.
Boczne ruchy żuchwy
Ruch wysuwania i cofania żuchwy, jak też ruchy boczne, można zauważyć na poziomej płytce zamontowanej w poszczególnej szczęce, podczas jeśli w różnej umocowany jest zdrowi pisak rejestrujący przesunięcia tylno--przednie i boczne. W warunkach prawidłowych pisak zarejestruje wykres o wymiarze luku gotyckiego, którego wierzchołek będzie prezentował najbardziej dotylne położenie żuchwy, a ramiona zasięg ruchów bocznych. Linia prosta biegnąca od wierzchołka pośrodku ramion luku będzie oceniała doprzednie wysunięcie żuchwy (ryc. 33).
Boczne ruchy żuchwy otwierają się od jej umieszczenia międzyguzkowego lub najbardziej dotylnego i liczą przeważnie na huśtawkowym kierowaniu się po jakiejś karcie i asymetrycznym ruchu rotacyjnym.
Strona, po której działa się jedzenie i w jaką żuchwa się przesuwa, nosi nazwę strony pracującej, podczas gdy strona niebiorąca wkładu w żuciu nosi
nazwę balansującej. Należy w współczesnym pomieszczeniu zwrócić uwagę, iż w odpowiednim, harmonijnym uzębieniu naturalnym po części balansującej zęby nie są w związku.
Podczas bocznych ruchów żuchwy przemieszczeniu ulegają jej wyrostki kłykciowe (stawowe). Wiedzę ich rozmieszczenia jest pomocna przy użyciu artykulatorów nastawianych indywidualnie, które idą na możliwie dokładne odtworzenie ruchów artykulacyjnych żuchwy. Przydatne są w współczesnym sensie informacje na problem ustalania tzw. kąta Bennetta, jaki jest zbudowany przez płaszczyznę strzałkową i możliwość obracania się wyrostka stawowego (w rzucie na przestrzeń poziomą) po stronie balansującej, w ciągu wykonywania ruchu bocznego. Średnia wartość tego kąta wynosi około 15°.
Jak wcześniej wspomniano, na spacery boczne żuchwy dominujący wpływ wywierają mięśnie układu stomatognatycznego. Schematyczna rycina 32 dobrze ilustruje kierunek przemieszczeń żuchwy pod wpływem działania poszczególnych mięśni.
Ruchy żuchwy w związku do szczęki noszą również nazwę ruchów artykulacyjnych. Ruchy żuchwy i artykulacja żuchwy są więc synonimami i oba te określenia mogą stanowić traktowane w organizacji stomatologicznej.